‘ഇന്ത്യന് നാഷണല് കോണ്ഗ്രസ്’ എന്ന ‘രാഷ്ട്രീയ അബദ്ധം’
--------------------------------------------------------------------------------------------സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന് മുന്പും അതിനുശേഷവുമുള്ള ഇന്ത്യന് രാഷ്ട്രീയ ചരിത്രത്തിലെ അഴിമതികളുടെ ഒരു ‘പരിഛേദം’ എടുക്കുകയാണെങ്കില് ‘ഇന്ത്യന് നാഷണല് കോണ്ഗ്രസ്’ എന്ന ‘രാഷ്ട്രീയ അബദ്ധം’ നമ്മുടെ സംശുദ്ധ രാഷ്ട്രീയ മണ്ഡലം എത്രത്തോളം മലീമസപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്ന് തെളിവുകള് സഹിതം സ്ഥാപിക്കുവാന് കഴിയും. ആ ഒരു നൈരന്തര്യത്തിന്റെ ശാപമാണ് രാഷ്ട്രീയ സമൂഹത്തിനുമേല് ഇന്നും കരിപിടിച്ചു കിടക്കുന്നത്.
1937 ല് രാജ്യത്തിന്റെ ആറ് പ്രവശ്യകളിലേക്ക് നടന്ന തെരഞ്ഞെടുപ്പിലും തുടര്ന്നുള്ള ഭരണത്തിലും നടന്ന അഴിമതിയില് മനംനൊന്താണ് “ഈ അഴിമതികള് വെച്ചുപൊറുപ്പിക്കുന്നതിലും ഭേദം കോണ്ഗ്രസിന്റെ മാന്യമായ ശവദാഹം നടത്തലാണ് നല്ലതെന്ന്” (1939) ഗാന്ധിജി പറഞ്ഞത്. സ്വാതന്ത്ര്യ കൈമാറ്റത്തിനുശേഷം ഈ പ്രസ്ഥാനം പിരിച്ചുവിടണമെന്നും അദ്ദേഹം അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. കാരണം തുടര്ന്നുള്ള ഇന്ത്യന് ജാധിപത്യത്തിന്റെ ശോഭനമായ ഭാവിയില് കോണ്ഗ്രസ് ഒരു കളങ്കിത സ്വരൂപമാകുമെന്ന് അദ്ദേഹം ദീര്ഘവീക്ഷണം നടത്തിയിരുന്നു. “അഴിമതി എന്ന ക്രിയ” മാറ്റിനിര്ത്തി കോണ്ഗ്രസിന്റെ ചരിത്രത്തെ നമുക്ക് നോക്കിക്കാണുവാന് കഴിയില്ല.
സ്വാതന്ത്ര്യാനന്തര ഭാരതത്തില് കോണ്ഗ്രസ് ഭരണം തുടങ്ങുന്നതുതന്നെ ആദ്യമായി ദേശീയ മുതലാളിത്തത്തിന്റേയും ഗ്രാമീണ ഭൂഉടമ വര്ഗത്തിന്റേയും പിന്തുണ ഉറപ്പാക്കിക്കൊണ്ടായിരുന്നു. പൊതുമേഖലകളെക്കുറിച്ചും സോഷ്യലിസ്റ്റ് ആശയങ്ങളെക്കുറിച്ചും ‘കുറെ വായാടിത്തങ്ങള്’ നടത്തിയെങ്കിലും കുത്തകമുതലാളിത്തത്തിന്റെ ധനസമ്പത്ത് മാത്രം ഈ കാലയളവില് വര്ധിച്ചുവന്നു. അവര് ക്രമേണ കോണ്ഗ്രസിനെ കീഴ്പ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തു. ഈ ഒരു സമ്മര്ദ്ദഫലമായിട്ടാണ് നെഹ്റുവിന് ഭാരതത്തെ ഒരു മുതലാളിത്ത സമ്പദ്വികസനാധിഷ്ഠിത പാതയിലൂടെ നയിക്കേണ്ടിവന്നത്. “ഒരു അഴിമതിരഹിത ഭരണകൂടത്തിലെ അതിജീവനം കോണ്ഗ്രസുകാര്ക്ക് കരയില് പിടിച്ചിട്ട മത്സ്യത്തിന്റെ അവസ്ഥയ്ക്ക് സമമമായിരുന്നു.”
അസംഖ്യം ദേശാഭിമാനികളുടെ ആത്മബലിയില് നേടിയ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ പിറ്റേവര്ഷം 1948 ല് നെഹ്റു സര്ക്കാര് ഒരു കുറ്റബോധവുമില്ലാതെ നടത്തിയ “ജീപ്പ് കുംഭകോണം” ഒരിക്കലും വിസ്മരിക്കാനാവില്ല. കാശ്മീരിലെ സൈനികര്ക്കായി ചട്ടങ്ങള് പാലിക്കാതെ ജീപ്പ്പ് വാങ്ങിയതുമായി ബന്ധപ്പെട്ടായിരുന്നു ഈ ആരോപണം. ഇതിലെ നിജസ്ഥിതി ബോധ്യപ്പെട്ട അനന്തശയനം അയ്യങ്കാര് ഒരു ജുഡീഷ്യല് അന്വേഷണം ശുപാര്ശ ചെയ്തെങ്കിലും നെഹ്റു അനങ്ങിയില്ല. ഒരു ഇരുണ്ട കാലത്തിന്റെ ഓര്മകള് വിസ്മരിച്ചുകൊണ്ട് രാജ്യത്തെ ശുഭകാലത്തിലേക്ക്, പ്രത്യാശയുടെ വെള്ളിവെളിച്ചത്തിലേക്ക് നയിക്കുവാന് ബാധ്യസ്ഥരായവരുടെ സമീപനമായിരുന്നു അന്നും തുടര്ന്നിങ്ങോട്ടും നമ്മെ അമ്പരപ്പിച്ചത്. നെഹ്റുവിന്റെ മരുമകന് ഫിറോസ് ഗാന്ധി തന്നെ വെളിച്ചത്തുകൊണ്ടുവന്ന 1.26 കോടി രൂപയുടെ “മുണ്ട്ര കുംഭകോണം” നെഹ്റുവിന്റെ മനസമാധാനം കെടുത്തുകയുണ്ടായി. ബോംബെ ഹൈക്കോടതി ചീഫ് ജസ്റ്റിസ് എം.സി.ഛഗ്ലയുടെ അന്വേഷണ റിപ്പോര്ട്ട് വന്നതിനെത്തുടര്ന്ന് അന്നത്തെ ധനകാര്യ മന്ത്രി ടി.ടി.കെ. കൃഷ്ണമാചാരിക്ക് രാജിവെയ്ക്കേണ്ടിയും വന്നു. 1960 ലെ ‘ധര്മതേജ’ കുംഭകോണം നെഹ്റുവിന്റെ മരണശേഷവും ഒരുപാട് കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചതാണ്. ‘രാജീവ്, സഞ്ജയ് ഗാന്ധിമാരുടെ ‘ഗോഡ്ഫാദര്’ എന്നു വിശേഷിപ്പിച്ചിരുന്ന ഷിപ്പിംഗ് രാജാവും കവിയും ന്യൂക്ലിയര് വിദഗ്ദ്ധനുമായിരുന്ന ധര്മതേജയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് 20 കോടിയുടെ ആരോപണം സോഷ്യലിസ്റ്റ് നേതാവായിരുന്ന രാംമനോഹര് ലോഹ്യയാണ് അന്ന് പാര്ലമെന്റില് ഉന്നയിച്ചത്. തേജ പിന്നീട് അഞ്ച് വര്ഷം ജയില്ശിക്ഷ അനുഭവിക്കുകയും ചെയ്തു. പാര്ലമെന്ററി ജനാധിപത്യത്തിലെ സകലമാന ധാര്മിക മൂല്യങ്ങളും പിച്ചിച്ചീന്തിക്കൊണ്ട് ഏകാധിപത്യ രീതിയിലുള്ള ഭരണവും അഴിമതിയുമായിരുന്നു പിന്നീട് ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുടെ കാലത്ത് രാജ്യം സാക്ഷ്യം വഹിച്ചത്. 1971 ലെ ‘നഗര്വാലകുംഭകോണം’ ഒരുപക്ഷേ ആദ്യകാല ടെലിഫോണ് തട്ടിപ്പുകളുമായി ചേര്ത്തുവെച്ച, 60 ലക്ഷം രൂപയുടെ വെട്ടിപ്പായിരുന്നു. ഇതിലെ ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ദുരൂഹതകള് ഇന്നും തുടരുകയാണ്. 1975 ലെ ഇറക്കുമതി ലൈസന്സ് കുംഭകോണം, സഞ്ജയ് ഗാന്ധിക്ക് മാരുതി കാര് കമ്പനി തുടങ്ങാന് നല്കിയ ധനസഹായം എന്നീ അഴിമതികളിലെല്ലാം ആരോപണവിധേയനായ കേന്ദ്രമന്ത്രി എല്.എന്.മിശ്ര പിന്നീട് ബീഹാറിലെ സമസ്തിപ്പൂര് റെയില്വെ സ്റ്റേഷനില് ദുരൂഹസാഹചര്യത്തില് കൊല്ലപ്പെട്ട നിലയില് കാണപ്പെട്ടു. 80 കളിലെ ജനതാ പാര്ട്ടിയുടെ ശൈഥല്യം, ഇന്ദിരയുടെ ശക്തി വര്ധിപ്പിച്ചു. ഇന്ദിരയുടെ “തിരുവായ്ക്ക് എതിര്വായ്” ഇല്ലാത്ത അവസ്ഥ.
1980 ലെ പാര്ലമെന്റിന്റെ ശീതകാല സമ്മേളനം പ്രക്ഷുബ്ദമായത്, ‘മരുമകളുടെ’ ബന്ധു ക്വത്റോച്ചിയുടെ ‘സ്നാംപ്രൊഗെറ്റി’, ഡെന്മാര്ക്ക് ആസ്ഥാനമായ കൂട്ടുകമ്പനിയായ ‘ഹാല്ദോര് ടോപ്സോ’യും കൂടിച്ചേര്ന്ന് ഗുജറാത്തിലെയും മഹാരാഷ്ട്രയിലെയും അമോണിയം പ്ലാന്റുകള് സ്വന്തമാക്കിയെന്ന ആരോപണത്തെത്തുടര്ന്നായിരുന്നു. കേരള എംപി കെ.പി.ഉണ്ണികൃഷ്ണനായിരുന്നു ആരോപണം കൊണ്ടുവന്നത്. ഇതേ കാലയളവിലാണ് ഹോങ്കോങ്ങ് ആസ്ഥാനമായ ‘ക്യൂവോ ഓയില് ലിമിറ്റഡുമായി’ ബന്ധപ്പെട്ട എണ്ണ ഇറക്കുമതി ഇടപാടിലെ അഴിമതി ആരോപണങ്ങളും ഉയര്ന്നുവന്നത്. ഏതാണ്ട് 10 കോടി രൂപയുടെ സാമ്പത്തിക നഷ്ടം കണക്കാക്കിയ ഈ ഇടപാടിലെ താരങ്ങള് സഞ്ജയ് ഗാന്ധിയും ഹിന്ദുസ്ഥാന് മൊണാര്ക്ക് എന്ന എണ്ണക്കമ്പനി ഉടമയും ഡൂണ് സ്കൂളിലെ തന്റെ സഹപാഠിയുമായ ഹരീഷ് ജെയിനും മറ്റൊരു സുഹൃത്തായ കമല് നാഥുമായിരുന്നു. ഈ വിവരങ്ങള് പുറത്തുകൊണ്ടുവന്നത് പ്രശസ്ത പത്രപ്രവര്ത്തകനായ അരുണ് ഷൂരിയായിരുന്നു. വിദേശകുത്തക കമ്പനികള് ഇന്ത്യന് സാമ്പത്തിക രാഷ്ട്രീയ മേഖലകളില് മേഞ്ഞുതുടങ്ങാന് അവസരമൊരുക്കിയ നിര്ണായക സാഹചര്യങ്ങളായിരുന്നു അത്. ആഗോളസാമ്പത്തിക ഉദാരവല്ക്കരണ നയങ്ങളുടെ ഗീര്വാണങ്ങള് മുഴങ്ങുന്നതിനും മുന്പാണിതെന്ന് നമ്മള് ഓര്ക്കണം.
ഒരു ആരോപണത്തില്പ്പോലും നിഷ്പക്ഷവും നീതിപൂര്വവുമായ അന്വേഷണം നടന്നില്ല എന്നുമാത്രമല്ല 80 കളുടെ അവസാനവും ‘ഇന്ദിരായുഗത്തിന്റെ’ അന്ത്യനാളുകള്ക്കുശേഷവും കോടികളുടെ ‘ആന്തുലെ ട്രസ്റ്റ് അഴിമതി’, എച്ച്ബിജെ പൈപ്പ്ലൈന്, മുങ്ങിക്കപ്പല് കമ്മീഷന് ഇടപാടുകള്, ഫെയര് ഫാക്സ്, ബൊഫേഴ്സ് തുടങ്ങി ചെറുതും വലുതുമായ അഴിമതികളുടെ പരമ്പരയാണ് നടന്നത്. 90 കളിലേക്ക് കടന്നപ്പോള്, നവഉദാരീകരണ നയങ്ങളുടെ പിന്ബലത്തില് അഴിമതിയുടെ വ്യാപ്തി വര്ധിപ്പിക്കുകയും അവര് പുതിയ തലങ്ങള് തേടി കണ്ടെത്തുകയും ചെയ്തു. ഹര്ഷദ് മേത്തയുടെ കുപ്രസിദ്ധ ഓഹരി കുംഭകോണം, യൂറിയ ഇറക്കുമതി, ജെഎംഎം കോഴ വിവാദം, പഞ്ചസാര, സുഖ്റാം, അഴിമതി തുടങ്ങിയവ 90 കളില് കോണ്ഗ്രസ് അകത്തളങ്ങളെ സാമ്പത്തിക നേട്ടങ്ങളാല് പുളകിതരാക്കിയപ്പോള് രണ്ടായിരത്തി നാലിനുശേഷം അഴിമതിയെക്കുറിച്ചുള്ള കാഴ്ചപ്പാടിലും വിശ്വാസത്തിലും ഒരുപാട് മാറ്റങ്ങള് വരുത്താന് അവര് നിര്ബന്ധിതരായി. കോടികളുടെ പൂജ്യങ്ങള് ആയിരത്തിലേക്കും പതിനായിരത്തിലേക്കും കവച്ചുവെച്ച് പെരുകുന്നത് ആദര്ശ് ഫ്ലാറ്റ് ഇടപാടുകളിലൂടെയും കോമണ്വെല്ത്ത് ഗെയിംസ് അഴിമതികളിലൂടെയും കല്ക്കരിപ്പാടമിടപാടുകളിലൂടെയും കണ്ട് ജനങ്ങള് മൂക്കത്ത് വിരല് വച്ചു. സിവില് സൊസൈറ്റി കോണ്ഗ്രസിന്റെ കാപട്യം തിരിച്ചറിഞ്ഞ പുതുകാലത്തിന്റെ ഉദയത്തിനുകൂടിയാണ് പിന്നീട് സാക്ഷ്യം വഹിച്ചത്. ഇത്രയും സൂചിപ്പിച്ചത് മഹത്തായ ഇന്ത്യന് ജനാധിപത്യം കോണ്ഗ്രസിന്റെ കരങ്ങളാല് അഴിമതിയുടെ ചിതല്ക്കൂട്ടിലേക്ക് എറിയപ്പെട്ടതെങ്ങനെയെന്ന് സൂചിപ്പിക്കാന് വേണ്ടിയാണ്. സ്വാഭാവികമായും ഒരുവശത്ത് ഉടലെടുത്ത അഴിമതി ആരോപണങ്ങളുടെ ഉരുള്പൊട്ടലുകളെ പ്രതിരോധിക്കന് പാര്ട്ടിയും ഉപജാപവൃന്ദങ്ങളും പണിപ്പെട്ടുകൊണ്ടിരുന്നപ്പോള് മറുവശത്ത് രൂക്ഷമായ ഭക്ഷ്യക്ഷാമം, തൊഴിലില്ലായ്മ, രൂപയുടെ മൂല്യത്തകര്ച്ച, ഭാഷാപ്രക്ഷോഭങ്ങള്, വിദ്യാര്ത്ഥി പ്രക്ഷോഭങ്ങള് തുടങ്ങിയ ദുരിതങ്ങളാല് രാജ്യത്തെ ജനങ്ങള് കഷ്ടപ്പെട്ടു.
1971 ലെ തെരഞ്ഞെടുപ്പ് കള്ളപ്പണത്തിന്റെ സ്വാധീനത്താലും ഔദ്യോഗിക സംവിധാനങ്ങളുടെ ദുരുപയോഗത്താലും കുപ്രസിദ്ധിയാര്ജ്ജിച്ചു. ബംഗ്ലാദേശ് യുദ്ധത്തിന്റെ വിജയവും ഈ ഇലക്ഷനില് വിഷയമായി. ഗരീബി ഹഠാവോ, ഇന്ദിരാ ഹഠാവോ തുടങ്ങിയ മുദ്രാവാക്യങ്ങള് മുഴങ്ങിയ പോരാട്ടത്തില് കോണ്ഗ്രസ് വിജയിച്ചുവെങ്കിലും ഇന്ദിരയുടെ റായിബറേലിയിലെ വിജയം ഇന്ത്യന് ജനാധിപത്യത്തില് കരിനിഴല് വീഴ്ത്തിയ അടിയന്തരാവസ്ഥക്ക് നിദാനമായി. ഇന്ദിരയുടെ വിജയത്തെ ചോദ്യംചെയ്തുകൊണ്ട് എതിര്സ്ഥാനാര്ത്ഥി രാജ് നാരായണന് നല്കിയ ഹര്ജിയില് ഇന്ദിരയുടെ തെരഞ്ഞെടുപ്പ് അസാധുവാക്കിക്കൊണ്ട് ജസ്റ്റിസ് ജഗ്മോഹന്ലാല്സിന്ഹ ഉത്തരവിറക്കി. ഒരു പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ പാര്ലമെന്റംഗത്വം റദ്ദുചെയ്യുന്നത് ലോകചരിത്രത്തില് ആദമായിട്ടായിരുന്നു. തുടര്ന്ന് രാജ്യം സാക്ഷ്യം വഹിച്ച സംഭവവികാസങ്ങള് ഇന്നും ജനമനസാക്ഷിയില് കറുത്ത ലിപികളാല് വരച്ചിട്ടുണ്ട്. 19 മാസം നീണ്ടുനിന്ന അടിയന്തരാവസ്ഥയുടെ പരിണിതഫലം ജനതാപ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഉദയത്തിന് കൂടി കാരണമായി. കോണ്ഗ്രസിന്റെ ഇരുണ്ടഭരണകാലത്തില് നിന്നും സ്വാതന്ത്ര്യത്തിലേക്കുള്ള മോചനമായി സോഷ്യലിസ്റ്റുകള് മുതല് അടല്ബിഹാരി വാജ്പേയി പോലുള്ള ദേശീയവാദികള്വരെ ഒരു പ്ലാറ്റ്ഫോമില് ഒരുമിച്ച ജനതാപ്രസ്ഥാനത്തെ ജനങ്ങള് പ്രതീക്ഷയോടെയാണ് നോക്കിക്കണ്ടത്. പ്രമുഖ ഗാന്ധിയനായ ജയപ്രകാശ് നാരായണനായിരുന്നു ജനതാപ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ അമരത്ത്. പ്രമുഖ ചിന്തകനായ ‘മധുലിമ’യുടെ നേതൃത്വത്തില് ഒരു നയരൂപീകരണ സമിതിയും നിലവില് വന്നു. ജാതി, ഭാഷ, സാങ്കേതിക വിദ്യ, വികസനം, വികേന്ദ്രീകരണം, വിദേശനയം, കൃഷി തുടങ്ങി സര്വതലങ്ങളിലും കാലോചിതമായ മാറ്റങ്ങളെ ഉള്ക്കൊള്ളുന്ന തരത്തിലായിരുന്നു നയരേഖ ചിട്ടപ്പെടുത്തിയത്. നിര്ഭാഗ്യവശാല് ‘ജനതാപരീക്ഷണം’ 1977 ലെ തെരഞ്ഞെടുപ്പോടുകൂടി അവസാനിച്ചു.
ജനതാ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ തകര്ച്ചയോടെ വീണ്ടും അധികാരത്തില് വന്ന ഇന്ദിരാഗാന്ധിക്ക് തന്നെ അടിയന്തരാവസ്ഥകള് ആവര്ത്തിക്കാതിരിക്കാനുള്ള ഭരണഘടനാ ഭേദഗതി കൊണ്ടുവരേണ്ടി വന്ന രാഷ്ട്രീയ അവസ്ഥയും ഉണ്ടായി. സഹതാപതരംഗങ്ങളും കുടുംബവാഴ്ചയും ഇടകലര്ത്തിയാണ് കോണ്ഗ്രസ് ഭരണം പിന്നീട് മുന്നോട്ട് പൊയ്ക്കൊണ്ടിരുന്നത്. പുതിയ സാഹചര്യങ്ങള് ഉടലെടുത്തപ്പോള്, ലോകബാങ്കും വിദേശ കോര്പ്പറേറ്റുകളും ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നവര് ഭരണത്തലപ്പത്തിലേക്കും ഉന്നത ധനകാര്യരംഗത്തേക്കും വന്നു തുടങ്ങി. ഈ കാലയളവിലാണ് വിദേശബാങ്കുകളിലേക്ക് ഇന്ത്യയില്നിന്നും കള്ളപ്പണത്തിന്റെ ഒഴുക്ക് കൂടിത്തുടങ്ങിയത്. (ഗ്ലോബല് ഫിനാന്ഷ്യല് ഇന്റ്ഗ്രിറ്റി എന്ന സംഘടനയുടെ 2010 ലെ റിപ്പോര്ട്ട് പ്രകാരം 1948 നും 2010നും ഇടയില് 460 ബില്യണ് കോടി ഡോളറാണ് വിദേശത്തേക്ക് കടത്തിയത്.)
ഈ കാലങ്ങളില് ഉടലെടുത്ത ബഹുജനപ്രക്ഷോഭങ്ങളുടെ ചരിത്രം വിലയിരുത്തുകയാണെങ്കില് ജനതാ പ്രസ്ഥാനം തുടങ്ങിവച്ച തരത്തില് സര്വതലസ്പര്ശിയായ ഒരു ബഹുജനപ്രക്ഷോഭം 80കള്ക്കു ശേഷം ഇന്ത്യയില് (മണ്ഡല്, രാമജന്മഭൂമി പ്രക്ഷോഭങ്ങള് ഒഴികെ) ഉണ്ടായിട്ടില്ല. പ്രതിഷേധിക്കാന് ധാരാളം കാരണങ്ങള് ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും ഒരിടത്തുനിന്നും വേറിട്ടൊരു ശബ്ദം ഉയര്ന്നുവന്നില്ല. കോണ്ഗ്രസിന്റെ അഴിമതിക്ക് പരോക്ഷ പിന്തുണ നല്കിക്കൊണ്ട്, കോണ്ഗ്രസിന്റെ പിന്തുണ ഉറപ്പാക്കി ജനതാദള് അധികാരത്തിലെത്തുകയും തിരികെ ഇടതുപക്ഷത്തിന്റെ പിന്തുണയോടെ കോണ്ഗ്രസ് കേന്ദ്രം ഭരിക്കുകയും ചെയ്ത ‘സര്ക്കസുകള്’ ജനങ്ങള്ക്കു കാണേണ്ടിയും വന്നു.
ഗുണപരമായ ഒരു മാറ്റവും വരുത്താതെയുള്ള പാര്ലമെന്ററി ജനാധിപത്യത്തിലെ ഈ പരസ്പ്പര കൂട്ടുകച്ചവടത്തില്, മൊത്തത്തില് ലാഭമുണ്ടാക്കിയത് കോണ്ഗ്രസാണ്. നിത്യോപയോഗ സാധനങ്ങളുടെ വിലക്കയറ്റം, കര്ഷകാത്മഹത്യ, ഭൂരാഹിത്യം, കോണ്ഗ്രസ് അധ്യക്ഷയുടെ മരുമകന്റെയും ബന്ധുക്കളുടേയും ഭൂമികച്ചവടവും അഴിമതികളും തുടങ്ങിയ ദുരിതങ്ങള് വര്ധിച്ചപ്പോള് പാര്ലമെന്റില് ഇരുസഭകളിലും ദേശീയ ജനാധിപത്യസഖ്യം ഉയര്ത്തിയ പ്രതിഷേധങ്ങള് മാത്രമാണ് അല്പ്പമെങ്കിലും ആശ്വസിക്കാന് വക നല്കിയത്.
No comments:
Post a Comment